Postępowanie egzekucyjne to nic innego jak czynności procesowe stron i organów egzekucyjnych zmierzające do zaspokojenia wierzyciela. Czynności te są podejmowane w celu realizacji świadczenia określonego w tytule egzekucyjnym z majątku dłużnika. W postępowaniu tym dłużnik może skorzystać z obrony w egzekucji w celu jej uniknięcia lub uzyskania pomocy prawnej nad jej przebiegiem. W postępowaniu egzekucyjnym biorą udział uczestnicy postępowania i organy egzekucyjne, czyli sąd rejonowy oraz komornik, który ma prawo zająć nieruchomości czy wejść na rachunek dłużnika i pobrać określoną kwotę.

W rozumieniu art. 17 ust. Konstytucji zawód komornika jest zawodem zaufania publicznego. Oznacza to, że komornik jest gwarantem wykonalności wyroków sądowych wydanych w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej. Jest on przedstawicielem władzy publicznej, który posiada własne kompetencje i działa przy sądzie rejonowym. Korzysta także z ochrony prawa karnego przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Sam podlega szczególnej odpowiedzialności w przypadku popełnienia przestępstw urzędniczych.

Czym zajmuje się komornik i jakie są jego zadania?

Komornik zajmuje się wykonywaniem czynności egzekucyjnych w sprawach cywilnych oraz innych czynnościach przekazanych na podstawie odrębnych przepisów. Wszczyna on egzekucję po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego opatrzonego klauzulą wykonalności. Przysługuje mu prawo przymusowego otwarcia drzwi mieszkania lub firmy, przeszukania pomieszczeń czy uzyskania informacji niezbędnych do prowadzenia egzekucji od m.in.: organów administracji publicznej, organów podatkowych i rentowych, banków, przedsiębiorstw oraz innych instytucji.

Podstawowym zadaniem komornika sądowego jest prowadzenie egzekucji sądowej, w ramach której, dąży do wyegzekwowania z majątku dłużnika należności dla wierzyciela, np. dla banku z tytułu niespłaconego kredytu. Egzekucja jest wszczynana w momencie, gdy po wcześniejszym przeprowadzeniu sprawy przez sąd i wydaniu tzw. tytułu wykonawczego, dłużnik w dalszym ciągu nie wykonuje obowiązku i nie spłaca długu. Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy, czyli dokument urzędowy potwierdzający istnienie i zakres kwalifikującego się do egzekucji roszczenia wierzyciela.

Tytuł wykonawczy wydaje sąd w postępowaniu rozpoznawczym, które poprzedza postępowanie egzekucyjne. Komornik nie może podejmować czynności egzekucyjnych bez złożenia przez wierzyciela ważnego tytułu wykonawczego oraz wniosku o wszczęcie egzekucji. Jest on także związany treścią wniosku i nie może egzekwować w rozmiarze szerszym, ani tez prowadzić egzekucji ze składników majątku niezawnioskowanych przez wierzyciela.

Komornik w toku postępowania egzekucyjnego może stosować środki przymusu, polegające na przymusowym zajęciu składników majątku. Egzekucja może być prowadzona z ruchomości, wynagrodzeń za pracę, ze świadczeń emerytalno-rentowych, z rachunków bankowych oraz z innych wierzytelności i praw majątkowych, jak np. akcji czy z nieruchomości.